دوفصلنامه تاریخ هنر ایران دوره اسلامی

دوفصلنامه تاریخ هنر ایران دوره اسلامی

دوفصلنامه « تاریخ هنر ایران دوره اسلامی» که فعالیت خود را از بهار 1398 و با نام «هنرهای حوزه کاسپین» آغاز کرده بود بنا به درخواست کمیسیون محترم بررسی نشریات به عنوان جدید «تاریخ هنر ایران دوره اسلامی» تغییر یافت.

ایران دوره اسلامی همواره محمل، الهام بخش و مسیر تحولات توسعه فرهنگ و هنر سرزمین های کهن در خاورمیانه، خاور دور، شبه قاره هند، آسیای مرکزی، قفقاز، نیمه شمالی قاره آفریقا بوده و هست. بسیاری از پیشرفت های گذشته و حال در زمینه ی فرهنگ و هنر در سرزمین های اسلامی و حتی غیراسلامی، ریشه در زبان، ادبیات، هنرهای سنتی و صناعی، معماری، تاریخ، زبان، ادبیات و آئین و اعتقادات در تعامل با اندیشه های اسلامی، فرهنگ عامه و سبک زندگی مردمان ایران اسلامی دارند. بر این اساس پرداختن به پژوهش هایی با رویکرد تخصصی تاریخ هنر ایران دوره اسلامی – که جای آن در میان نشریه های علمی و پژوهشی موجود، خالی است – در جهت ریشه یابی، شناخت، سیر تحول، تبیین و احیای بسیاری از شاخه های هنر گذشته و حال و پیوند منطقی آن در حوزه تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و مشترکات میراث فرهنگی میان ملل اسلامی مجاور و دور، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

مطالعات تاریخ هنر ایران دوره اسلامی علاوه بر بررسی ریشه ها و سیر تحول بسیاری از هنرهای ایرانی و دیگر سرزمین تحت تاثیر با همه هویت های ارزشمند – که برخی از آنها فراموش شده و برخی نیز تاکنون به حیات خود ادامه داده و بر هنر، فرهنگ و اقتصاد امروز تاثیر گذاشته اند - می تواند در جهت هویت بخشی و بالندگی آثار هنرهای صناعی، تجسمی، کاربردی و تزئینی، معماری، شهرسازی، نمایش، موسیقی حال و آینده ی این حوزه فرهنگی، تاریخی و جغرافیائی نیز نقش علمی ممتازی ایفاء کند و به مدد علوم تخصصی مرتبط و میان رشته ای، بسیاری از ناگفته های نحفته در دل میراث فرهنگی، هنرهای سنتی، هنرهای بومی، هنرهای صناعی، معماری سنتی، بافت های تاریخی و باستان شناسی، کتابت و کتاب آرائی و مکتوبات کهن ایران دوره اسلامی و سرزمین های مجاور و یا دور تحت تاثیر و نیز احیای آنها به هدف شناخت، تبیین و کاربردی نوین در سبک زندگی حال و آینده را واکاوی و منتشر نماید.

از این روی، نشریه بین المللی "تاریخ هنر ایران دوره اسلامی" به عنوان محملی برای مکتوب کردن و انتشار پژوهش های هنری حوزه ایران دوران اسلامی و سرزمین های دیگر تحت تاثیر می باشد. تحقیق بر روی پیشینه و سیر و تحول تاریخی، محتوا و مضمون، ساختار، مواد و مصالح و شیوه های آفرینش انواع هنرهای ایران دوره اسلامی، کاربرد، حفاظت، تغییر و دلایل آنها و نیز رابطه هنرهای ایرانی با مبانی حکمتی، فلسفی، ادبیات و عرفان اسلامی، به منظور ثبت داده های ارزشمند تاریخ هنر ایران دروه اسلامی، این امکان را برای پژوهشگران و دوستداران پژوهش های هنری فراهم می سازد تا از طریق این نشریه، زمینه تجزیه و تحلیل و نیز بهره مندی از سنت های فرهنگ و هنر زاد و بوم و هنرهای فراموش شده در بازه زمانی ایران دوره اسلامی - که زمینه ساز بسیاری از تحولات بنیادین در نگرش، خلق و کاربرد آثار هنری در سطح ایران و سرزمین های مجاور و دور بوده است - برای آیندگان به وجود آید.

"تاریخ هنر ایران دوره اسلامی"

الف- ضرورت و اهمیت:

بررسی و مطالعه هنرهای سنتی، بومی، صناعی، تجسمی و کاربردی، معماری، بافت های تاریخی و آثار باستان شناختی حوزه فرهنگی ایران (شامل: جغرافیای کنونی ایران و جغرافیای سرزمین های تحت تاثیر فرهنگ و هنر ایران کهن) می تواند کمک شایانی در شناخت تاثیر و تاثر فرهنگ های این حوزه تمدنی، ارتباط های تجاری، سیاسی، مذهبی، جابجائی قومی، نژادی و مهاجرت ها در گذشته داشته باشد و از سوی دیگر موجب همگرائی، تقویت احساس همبستگی و اتحاد در میان این سرزمین ها و اقوام مختلف آنان گردد. تا کنون هیچ پژوهش شگرف و انسجام یافته ای در زمینه های مختلف هنری این حوزه گسترده صورت نگرفته است. از این روی با توجه به تاریخ و تحولات پربار هنری و نیز تنوع اقوام و نژادهای مختلف حوزه فرهنگی ایران (شامل: سرزمین های آسیای مرکزی، قفقاز، آناتولی، بین النهرین و شبه قاره هند) و تاثیر آنان بر یکدیگر در این حوزه وسیع تاریخی و جغرافیائی ضرورت انتشار یک نشریه علمی با تمرکز ویژه بر سرزمین های حوزه فرهنگی ایران دوره اسلامی ضرورتی درخور توجه است.

ب- اهداف:

شناخت هنرهای گذشته و حال و نگاهی به آینده در حوزه فرهنگی ایران دوره اسلامی.
مطالعه پیشینه، تحولات و تغییرات آثار هنری سنتی، بومی و صناعی ملی و فرامنطقه ای حوزه تاریخی، جغرافیائی و فرهنگی ایران دوره اسلامی.
بررسی ارتباط های فرهنگی، تجاری، مذهبی، سیاسی و جابجائی های قومی و نژادی در حوزه فرهنگی ایران دوره اسلامی با تکیه بر آثار و شواهد هنری، معماری، تاریخی و باستان شناسی.
تقویت همبستگی و همگرائی در میان اقوام و نژادهای سرزمین های حوزه فرهنگی ایران دوره اسلامی با بهره مندی از مصداق های هنری و معماری و باستان شناسی.
گسترش و احیای هنرهای سنتی و بومی و تاثیرگذاری بر سبک زندگی و کاربرد نوین در میان اقوام و نژادهای سرزمین های حوزه فرهنگی ایران دوره اسلامی.
انتقال تجربه های هنری و تخصص های وابسته به آن در میان سرزمین های حوزه فرهنگی ایران دوره اسلامی.